[Xã hội-Đại Đoàn Kết] - Lành mạnh hóa nền công vụ

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị về việc đẩy mạnh phòng chống tiêu cực trong quản lý công chức, viên chức. Động thái này được xem là bước đi cụ thể trong tiến trình đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức hướng tới một nền công vụ chuyên nghiệp, trách nhiệm, minh bạch, năng động, hiệu quả. Thực tiễn hoạt động của bộ máy nhà nước trong thời gian qua cho thấy, chúng ta luôn đề cao đạo đức nền công vụ và đã chú trọng nhiều đến việc cải cách chế độ công vụ cho ngày càng phù hợp với trình độ phát triển chung của đất nước; góp phần vào tiến trình hội nhập quốc tế.

Sẽ tuyên chiến với những tiêu cực trong quá trình quản lý công chức viên chức Tuy nhiên, cho đến nay, sau nhiều lần đẩy mạnh cải cách dường như vẫn tồn tại một thực tế là chế độ công vụ tuy có cải nhưng để thực sự cách mạng theo hướng chuyên nghiệp hơn thì lại chưa tiến được bao xa. Một trong những minh chứng cụ thể nhất, hay được nói đến nhất, chính là việc dư luận lâu nay vẫn cứ râm ran chuyện số lượng "công chức cắp ô” của chúng ta vẫn còn nhiều. Có lẽ cũng vì lý do đó mà Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị nêu trên và nó như một lời khẳng định là sẽ tuyên chiến với những tiêu cực trong quá trình quản lý công chức viên chức- một quá trình được xem là khá rộng với nhiều nội dung khác nhau từ tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, điều động, biệt phái, miễn nhiệm, nâng ngạch, thay đổi chức danh nghề nghiệp, chế độ tiền lương và đãi ngộ, kỷ luật, thôi việc, thậm chí cả chuyện nghỉ hưu của công chức viên chức. Rồi đây, rất có thể các cơ quan quản lý sẽ phải ngồi lại với nhau để bàn tới những quy định của mỗi lĩnh vực riêng lẻ và rất có thể sẽ có những điều chỉnh cho phù hợp, theo hướng làm sao quản lý công chức, viên chức tốt nhất có thể mà vẫn phát huy được năng lực, tính sáng tạo của mỗi cá nhân, đóng góp vào nền công vụ lành mạnh, minh bạch, hiệu quả. Trong tất cả các quy trình ấy, thấy rất rõ vai trò của Bộ Nội vụ trong tham mưu, hiến kế với Chính phủ. Thậm chí, trong Chỉ thị đã nêu rõ, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nội vụ ban hành chính sách tinh giản biên chế để đưa ra khỏi bộ máy công vụ những công chức viên chức hạn chế về phẩm chất, trình độ, năng lực công tác không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Như thế có thể thấy, Đề án tinh giản khoảng 100 ngàn công chức trong giai đoạn từ nay đến năm 2020 đã sắp thành hiện thực- đó tất nhiên là hy vọng. Vấn đề là ở chỗ quyết tâm và bước đi của chúng ta trong thời gian tới sẽ như thế nào để có thể đạt hiệu quả cao nhất và thực hiện tốt nhất một Chỉ thị hết sức đúng đắn của Thủ tướng Chính phủ? Nói như thế là bởi, chúng ta cần những bước đi dứt khoát và kiên quyết để loại bỏ cho được những công chức yếu kém ra khỏi nền công vụ. Làm thế không phải chỉ vì mục đích lành mạnh hóa nền công vụ nước nhà vốn đang cồng kềnh vì phải è cổ cõng những công chức làm chơi ăn thật. Cũng không phải đơn thuần chỉ vì tiết kiệm nguồn ngân sách trong điều kiện chúng ta đang nỗ lực dồn sức cho phát triển kinh tế, an sinh xã hội. Nhìn xa hơn, làm lành mạnh nền công vụ, công chức vì chính uy tín của nền hành chính quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa và chúng ta đang hội nhập sâu rộng vào đời sống quốc tế. Vậy là, quyết tâm đã có nhưng để thực hiện thành công, quan trọng nhất vẫn là ý chí. Nói thế là bởi, với những chế độ, chính sách liên quan đến con người đều rất cần sự cẩn trọng và những bước đi chắc chắn. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, thời gian qua, chúng ta dường như đưa ra nhiều đề án, dự án nhưng kết quả thực hiện lắm khi lại khá khiêm tốn. Nói riêng về một đề án xác định vị trí việc làm mà Bộ Nội vụ được giao chấp bút cách đây khá lâu… thế nhưng, bóng dáng của đề án này vẫn còn mờ nhạt lắm. Đã không xác định được vị trí việc làm thì thử hỏi làm sao đánh giá được công chức nào làm thật, công chức nào làm chơi ăn thật! Trong một lần trao đổi với Đại Đoàn Kết, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của QH, ĐBQH Trần Ngọc Vinh khi nói về chủ trương thi tuyển công chức của nhiều sở, ngành, địa phương đã khẳng định: Thi tuyển là chủ trương đúng đắn. Chấm điểm chặt, đỗ ít cũng là thành công của thi tuyển. Chỉ có điều sau đó lại cho phúc tra ồ ạt. Trước thực trạng ấy, ông Trần Ngọc Vinh đã tỏ ý băn khoăn: Phúc tra nhiều thế liệu có trở thành sân sau của tuyển dụng hay không? Còn, cựu Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa Lê Văn Cuông thì lại có một băn khoăn khác: Thi tuyển bằng hình thức trắc nghiệm trên máy cũng là một cách hay; nhưng máy móc thì cũng do con người tạo ra và điều khiển… vậy thì, có gì đảm bảo chắc chắn là không có tiêu cực trong quá trình vận hành quy trình thi tuyển trên máy!? Từ những băn khoăn của hai vị là ĐBQH và nguyên ĐBQH có thể ngộ ra một điều: Muốn nói gì thì nói, ý chí của con người vẫn đóng vai trò quyết định. Nói cách khác, chống tiêu cực trong nền công vụ để thành công, dù muốn dù không vẫn cần ý chí và sự quyết tâm của người thừa hành. Hay nói như ông Lê Văn Cuông, nếu công khai, minh bạch mà lại thiếu giám sát thì nguy cơ "con voi chui lọt lỗ kim” vẫn có thể xảy ra. Chưa bao giờ, chưa khi nào chúng ta muốn làm lành mạnh hóa nền công vụ quốc gia một cách triệt để như giai đoạn này; thậm chí, những hành lang pháp lý ban đầu cũng đã được tạo dựng. Còn lại chỉ là thực hiện trên "thực địa” của từng ngành, lĩnh vực và địa phương. Bây giờ là lúc cần đến ý chí và quyết tâm của những người thực hiện- động thái ấy là rất quan trọng. Hoàng Mai